وجه اشتراک انسان و جن در قرآن

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه قزوین، شب گذشته،‌ 27 آذرماه در هفتمین جلسه تفسیر قرآن و در بررسی آیات اولیه سوره جن درخصوص شناخت جنیان، گفت: وقتی خداوند در آیات مختلف قرآن در مورد جن صحبت کرده است یعنی ما باید آن را بهتر بشناسیم.

وی اظهار کرد: خداوند در قرآن که کتاب حکیم است بارها از جن یاد کرده است و قطعاً برای ما برکاتی دارد و لازم است که این واقعیت و پدیده و مخلوق الهی را درک کنیم و بیشتر بشناسیم شاید بتواند در زندگی ما نقش مثبت ایفا کند و یا اگر نقشی منفی دارد بتوانیم با شناخت از آن پیشگیری کنیم.

این مفسر قرآن با بیان اینکه باید فرصت‌ها و تهدیدهای جن را بشناسیم، خاطرنشان کرد: واژه‌های جن، جنین، جنّت، جِنَّه و مجنون در پوشیدگی و مستور بودن وجه مشترک دارند چون «جن» دیده نمی‌شود و آشکار نیست و «جنین» هم از دیدگان ما پنهان است، «جنت» هم به باغی گفته می‌شود که آنقدر درختان آن به هم تنیده است که اگر از بالا نگاه کنیم کف باغ دیده نمی‌شود، «جنه» به سپر گفته می‌شود که کسی را که پشت آن پنهان شده از دیدگان دیگران محفوظ می‌دارد شبیه خاکریز که به آن جان‌پناه هم گفته می‌شود، «مجنون» هم به کسی گفته می‌شود که عقل او پوشیده شده و آشکار نیست و دل بر عقل غالب شده است پس کلمه جن از نظر مستور بودن با این کلماتی که بیان شد قرابت لغوی و معنایی دارد.

آیت‌الله عابدینی گفت: خداوند در قرآن می‌فرماید آدم و حوا از گل آفریده شدند و نوع خلقت سایر انسان‌ها با آن ۲ متفاوت است و جن را هم قبل از انسان از آتش گرم و سوزان آفریدیم. همین موضوع سبب برتری‌جویی ابلیس نسبت به انسان با نگاه به منشأ آفرینشش شده است.

وی ادامه داد: وقتی به ابلیس گفته شد چرا در اطاعت از فرمان خدا برای سجده بر انسان به خاک نمی‌افتی گفت من از آدم بهترم، من از آتش آفریده شده‌ام و آدم از گل (سوره اعراف آیات ۱ تا ۱۲) همچنین در آیه ۷۶ سوره ص هم مشابه و مشروح این معنا آمده است؛ خداوند به ملائکه گفت من بشر را از گل آفریدم و از روح خود در او دمیدم پس برای او به سجده بیفتید، پس همه ملائکه یکپارچه به سجده افتادند اما ابلیس تخلف کرد و استکبار ورزید و کافر شد، به او گفته شد چه چیزی تو را از سجده بر آدمی که خداوند آن را خلق کرده است بازداشت، استکبار ورزیدی یا واقعاً شأن ‌و درجه‌ای داری که از سجده کردن امتناع کردی، پاسخ داد من از او بهترم و به پای او سجده نخواهم کرد چون من از آتشم و انسان از خاک آفریده شده است.

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین در تفسیر آیات سوره جن، اظهار کرد: با نگاهی مختصر به آیات قرآن ۱۰ ویژگی مشترک بین انسان و جن را با هم مرور می‌کنیم؛ نخست این‌که جنیان نیز مانند انسان دارای اراده و اختیار هستند و همچون انسان‌ها می‌توانند مؤمن یا کافر باشند، می‌توانند کارهای ثواب انجام داده یا مرتکب امور ناشایست شوند، می‌توانند مؤمن یا منافق باشند. در آیات قرآن اراده بسیار مورد احترام است؛ انسان عقل و اراده است که اگر آن را از او بگیرند چیزی جز آشوب و فتنه‌گری در زمین باقی نمی‌گذارد.

وی خاطرنشان کرد: دومین وجه اشتراک بین انسان و جن آن است که هدف از آفرینش هر دوی آنها عبادت است و پیامبران آمدند تا انس و جن را به عبادت پروردگار یکتا دعوت کنند. سومین مورد اینکه جنیان هم مانند انسان دارای چشم و گوش و دل هستند اما با کارکردی که قرآن برای آنها ذکر کرده است.

آیت‌الله عابدینی تصریح کرد: وجه مشترک دیگر بین انسان و جن ارسال پیامبران است که خداوند پیامبران را برای هدایت هر ۲ گروه جن و انس فرستاده است، تا آیات خدا را برای آنها بیان کرده و انذار و هشدار دهند. پنجمین مورد آن است که جن و انس برای زندگی نیازمند وسیله هستند و در ششمین وجه مشترک هر یک در گروه خود می‌توانند با تشریک مساعی و تعامل، کاری را پیش‌ببرند و به نتیجه برسانند.

وی در بیان هفتمین ویژگی مشترک بین جن و انس، تأکید کرد: هر دو می‌توانند هدایتگر و یا گمراه کننده باشند و هشتمین ویژگی مشترک آن‌ها فریب، نیرنگ، نفاق و توطئه است و نُهمین مورد اینکه هر ۲ ظرفیت شیطنت و آمادگی انجام کارهای شیطنت‌آمیز را دارند.

این مفسر قرآن بیان کرد: دهمین نکته آن است که هم جنیان و هم انسیان از جنود و لشکریان خدا هستند و هر ۲ می‌تواند اسلام و مسلمین را در رسیدن به اهدافشان یاری کرده و بر دشمنان غلبه کنند، همه موجودات عالم لشکریان خدا هستند، اعضا و جوارح بدن ما پیش از آنکه متعلق به ما باشد جنود خداست و ممکن است در کارهای نیک ما را یاری کرده و در کارهای بد ما را رسوا کند.