ابرار چه کسانی هستند

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌ فقیه در استان و امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن در شرح سوره انسان گفت: خداوند در آیه ۳ سوره انسان فرموده است «إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا»، این آیه نشان‌دهنده مختار بودن انسان است، جبر اصلاً قابل توجیه نیست، اینکه بگوییم خدا از یک سو دستوراتی به انسان داده، از سوی دیگر هم جهنم و  بهشت را ساخته است، از طرفی هم اراده و اختیار را از انسان گرفته است، این موارد با هم سازگار نیستند.

وی اظهار کرد: امام صادق(ع) فرمود خدا بالاتر از آن است که به مردم دستوراتی دهد که از طاقت و توان آن‌ها خارج است و خدا عزتمندتر از آن است که در تشکیلاتش چیزی که حضور اراده در آن نباشد را بتوان دید. در کتاب «کنز الفوائد» کراجکی آمده که ابوحنیفه و ابن‌ابی‌لیلی می‌گویند ما تصمیم گرفتیم خدمت حضرت موسی‌بن‌جعفر(ع) برسیم و از آن حضرت بپرسیم مسئولیت کارهایی که ما آدم‌ها انجام می‌دهیم بر عهده ماست یا بر عهده خداست؟

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین خاطرنشان کرد: امام(ع) فرمودند اگر بگوییم بنده مجبور است و مسئولیت همه کارها بر عهده خداست، یعنی اگر خدا نمی‌خواست ما دروغ نمی‌گفتیم، غیبت و ظلم نمی‌کردیم، در این صورت خدا اعلی و اعز است از اینکه بنده را به خاطر کارهای خودش عذاب کند، اگر کار از بنده و خدا به صورت مشارکتی باشد، در این صورت هم جایز نیست خدا بندگانش را عذاب کند. امام(ع) در ادامه فرمود اگر بپذیریم کار هر کس به خودش مربوط است و مسئولیت کار هر کسی به خاطر اینکه دارای اراده و اختیار است، به خودش بر می‌گردد، در این صورت اگر خدا عذاب کند این نشان‌دهنده عدل خداست و اگر هم خدا این بنده را بیامرزد، این نشان‌دهنده مغفرت خداست.

وی بیان کرد: خداوند در آیه ۵ سوره انسان می‌فرماید «إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا»، یعنی به يقين ابرار و نيكان از جامى مى ‌نوشند كه با عطر خوشى آميخته است. این آیه راجع به ابرار صحبت می‌کند، جامع‌ترین آیه‌ای که ابرار را تحلیل می‌کند و به ما می‌شناساند آیه ۱۷۷ سوره بقره است. خداوند در این آیه می‌فرماید ابرار کسانی هستند که به خدا و پیامبران ایمان داشته و به قیامت، فرشتگان الهی و کتب آسمانی هم اعتقاد دارند، این‌ها اعتقادات کسی است که اهل بر است.

این مفسر قرآن گفت: خداوند در ادامه می‌فرماید ابرار مالی را که دوست دارند به خاطر خدا انفاق می‌کنند، یعنی به ذوی‌القربی، یتیمان، مساکین و در راه ماندگان کمک می‌کنند. در ادامه این آیه خداوند می‌فرماید ابرار کسانی هستند که نماز را اقامه می‌کنند، زکات می‌دهند، پای عهد و پیمانشان می‌ایستند، در مشکلات، شدائد و سختی‌ها یاد می‌گیرند چطور باید مقاومت و استقامت داشته باشند.

وی ادامه داد: خداوند می‌فرماید این‌ها هم اهل صدق و هم اهل برّ هستند، در حقیقت این آیه تفسیر آیه ۱۱۹ سوره توبه هم هست، خداوند در آیه ۱۱۹ سوره توبه می‌فرماید ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا پروا کنید و با صادقان باشید صادقانی که کامل‌ترینشان پیامبران و اهل‌بیت رسول بزرگوار اسلام هستند، خدا در آیه ۱۷۷ سوره بقره و آیه ۱۱۹ سوره توبه ابرار، متقین و صادقین را به ما معرفی می‌کند.

با توبه واقعی، گناهان تبدیل به حسنات می‌شوند

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین بیان کرد: آدم وقتی ایمان می‌آورد برمی‌گردد نگاه می‌کند ببیند تا حالا که ایمان نداشته چه بر سر خودش آورده است؟ و می‌بیند خیلی از گناهان به عقل، قلب، روح لطیف و شخصیت انسانی او آسیب وارد کرده‌اند، سپس به خدا می‌گوید خدایا این گناهانی که به من آسیب رسانده‌اند را غفران و جبران کن، چرا که هر چه می‌خواهیم با قرآن ارتباط بگیریم، قرآن ما را در فضای معرفتی خود راه نمی‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: وقتی دعا کرده و توبه واقعی کردیم، خدا هم برای ما جبران می‌کند، نه تنها جبران می‌کند، بلکه مطابق آیه ۷۰ سوره فرقان، اگر کسی درست توبه کند گناهانش تبدیل به نیکی می‌شوند. وقتی به معنای واقعی کلمه توبه کنیم و در راه درست قدم برداریم، خدای متعال پیشینه کارهای ما را تبدیل به حسنات می‌کند، بنابراین باید دعا کنیم که ابرار باشیم، یعنی دعا کنیم و بگوییم خدایا کاری کن ما آنقدر در زندگی‌مان اهل بر و نیکی باشیم که از ابرار به حساب بیاییم.  

امام جمعه قزوین ادامه داد: خدای متعال از آیه ۱۸ تا ۲۶ سوره مطففین راجع به ابرار سخن می‌گوید و می‌فرماید ابرار غرق نعمت هستند، در بهشت روی تخت‌هایی نشسته‌اند و نظاره می‌کنند، به چهره‌های آن‌ها که نگاه می‌کنی سرسبزی، شادابی، نشاط و آرامش را به وضوح مشاهده خواهی کرد. همچنین خداوند در این آیات می‌فرماید ابرار تمام وجودشان سرشار از رضایت و خشنودی است، خدا از آن‌ها راضی است و آن‌ها هم از خدا راضی هستند، این‌ها دائم در حال حمد و شکر نعمات خدا هستند، بدون اینکه حرفی بزنند و از دلشان سخن بگویند، از ظواهرشان شادابی، نشاط و خوشبختی را می‌توان دید، در بهشت به ابرار گواراترین نوشیدنی را می‌نوشانند.

وی یادآور شد: امام زین‌العابدین(ع) فرمودند اگر کسی به یک مؤمن گرسنه غذا بدهد و گرسنگی او را برطرف کند، خدا از میوه‌های بهشت او را اطعام می‌کند و اگر کسی به یک مؤمن تشنه آب بدهد، خدا از نوشیدنی‌های ویژه بهشت به او روزی می‌کند، علی‌الخصوص افطاری دادن در ماه رمضان ثواب این معنا را چند برابر می‌کند.

عابدینی اظهار کرد: خدای متعال در آیه ۲۷ سوره مطففین می‌فرماید «وَمِزَاجُهُ مِنْ تَسْنِيم»، یعنی و تركيبش از چشمه تسنيم است، امام زین‌العابدین(ع) به نقل از رسول خدا(ص) در رابطه با این آیه می‌فرماید تسنیم را به ابرار می‌نوشانند، تسنیم بالاترین و گواراترین نوشیدنی بهشت است که خداوند از بندگان ویژه خود با آن پذیرایی می‌کند. امام(ع) در ادامه فرمود بهترین نوشیدنی که خدا در بهشت عنایت می‌کند تسنیم است، پیامبر و آل پیامبر(ص) از این نوشیدنی می‌نوشند، آن‌هایی که در ایمان از امیرالمؤمنین(ع) و رسول خدا(ص) تبعیت کردند و پیرو واقعی آن‌ها شدند، تسنیم از بالای خانه‌هایشان مانند باران بر سرشان می‌بارد.

چگونه ابرار را بشناسیم؟

وی گفت: خداوند در آیه ۲ سوره مائده فرمان می‌دهد که برّ را بشناسید، اگر می‌خواهید جزو ابرار باشید باید اهل بر باشید، بنابراین باید بر را بفهمیم و به سراغ آن برویم و به سراغ ضد بر نرویم، چون کسانی که اهل بر هستند غرق در نعمتند و کسانی که اهل ضد بر هستند جایگاهشان جهنم است، بنابراین نمی‌صرفد که ما غیر از بر به چیز دیگری فکر کنیم. خداوند در این آیه فرموده تمام زندگی‌تان را بگذارید که اهل بر و تقوا باشید، به گناه، دشمنی و ظلم کمک نکنید و در آن راستا حرکت نکنید، اگر اهل اثم و عدوان باشید خداوند شدیدالعقاب است.

امام جمعه قزوین بیان کرد: خداوند در آیه ۲۲۳ سوره بقره می‌فرماید «وَقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِين»، یعنی آن‌ها را براى خودتان مقدم داريد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ديدار خواهيد كرد و مؤمنان را به اين ديدار مژده ده. خداوند در این آیه به آقایان می‌فرماید خانم‌هایتان را بر خودتان مقدم بدارید، در خوراک، لباس و همه مسائلی که رفاه زندگی محسوب می‌شوند، باید ابتدا هوای خانم‌ها را داشت.

وی ادامه داد: ممکن است سؤالی برای ما پیش بیاید و بگوییم با آنان که مسلمان نیستند و با ما فاصله اعتقادی دارند، چگونه باید رفتار کنیم؟ آیا اگر هر کس مسلمان نبود، ما باید او را کنار بزنیم؟ این سؤال مهمی است، در دنیایی که ارتباطات فاصله‌ها را از میان برداشته‌اند، این سؤال در زندگی ما جدی‌تر مطرح است. خداوند در آیه ۸ سوره ممتحنه جواب این پرسش را می‌فرماید، در این آیه آمده خدا شما را از كسانى كه در كار دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده‏‌اند باز نمى‌دارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد زيرا خدا دادگران را دوست مى‌دارد.

آیت‌الله عابدینی خاطرنشان کرد: خدا نیکی کردن به کسانی را که مؤمن نیستند ممنوع نکرده است، کسانی که در دین با شما سر جنگ ندارند، با قرآن و عقاید شما نمی‌جنگند، قرآن‌سوزی راه نمی‌اندازند، حرم اهل بیت(ع) را مورد تخریب و انفجار قرار نمی‌دهند، آن‌هایی که مسلمان نیستند اما هرگز نخواستند شما را از خانه‌هایتان بیرون کنند و شهرهای شما را ناامن کنند و داعش را به جان شما بیندازند.

وی اظهار کرد: بنابراین کسی که با دین شما نمی‌جنگد، امنیت و آسایش شما را به هم نمی‌زند، نسبت به این‌ها با بر و احسان رفتار کنید، قسط را که بالاتر و ظریف‌تر از عدل است، نسبت به آن‌ها روا دارید چرا که خداوند مقسطین را دوست دارد.

قرآن مسلمانان را از ارتباط با چه کسانی نهی کرده است؟

آیت‌الله عابدینی ادامه داد: در آیه ۹ سوره ممتحنه نیز آمده است فقط خدا شما را از دوستى با كسانى باز مى‌دارد كه در کار دين با شما جنگ كرده و شما را از خانه‌هايتان بيرون رانده و در بيرون‏راندنتان با يكديگر هم‌پشتى كرده‏‌اند و هر كس آنان را به دوستى گيرد آنان همان ستمگرانند. تاریخ صهیونیست‌ها، مستکبران آمریکایی، مکاران انگلیسی و جلادان فرانسوی را که بنگریم، می‌بینیم که همه عناوین ذکر شده در این آیه، با رفتارهای این‌ها جور در می‌آید، خداوند می‌گوید این‌ها اگر زورشان برسد شما را از خانه‌هایتان بیرون می‌کنند، در فلسطین دیدیم که صهیونیست‌ها همین کار را کردند و با هم‌دستانشان دست به یکی کردند تا مردم را از خانه‌هایشان بیرون کنند.

وی بیان کرد: خداوند در ادامه می‌فرماید این‌ها از همدیگر پشتیبانی می‌کنند که شما را از بین ببرند و خانه‌هایتان را تخریب کنند و شما را از شهر و دیارتان بیرون کنند، این‌ها کودک‌کشی را می‌بینند و می‌خندند، شعور، عاطفه و انسانیت در کارشان نیست، خداوند می‌فرماید ارتباط برقرار کردن با این‌ها ممنوع است، خداوند فرموده مبادا با این‌ها یکی شوید، هر کس با این‌ها یکی شود جرو ظالمان و ستمگران خواهد بود.

وی گفت: خداوند در آیات ۵۱ سوره مائده غلیظ‌تر و جدی‌تر درباره این‌ها سخن گفته و می‌فرماید اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد يهود و نصارى را دوستان خود مگيريد كه بعضى از آنان دوستان بعضى ديگرند و هر كس از شما آن‌ها را به دوستى گيرد از آنان خواهد بود آرى خدا گروه ستمگران را راه نمى‌نماید. خداوند در این آیه می‌فرماید یهود و نصارا را به عنوان دوست انتخاب نکنید، البته منظور از نصارا در این آیه مسیحیانی هستند که به یهود وصل شده‌اند، وگرنه مسیحیان واقعی بهترین دوستان مسلمانان هستند، بیشتر مسیحیان این گونه هستند و دوست مسلمانان محسوب می‌شوند.

این مفسر قرآن یادآور شد: خداوند می‌فرماید مسیحیان صهیونیستی و یهودیان، با هم هستند، اگر این‌ها آمدند با کسان شما رفیق شدند بدانید این افراد دیگر از شما نیستند، بلکه از آن‌ها محسوب می‌شوند، ممکن است در مملکت شما حاضر باشند و ظاهراً شهروند شما باشند، اما در حقیقت شهروند شما به حساب نمی‌آیند.

وی عنوان کرد: خداوند در آیه ۵۲ سوره مائده می‌فرماید مى‌‏بينى كسانى كه در دل‌هايشان بيمارى است در دوستى با آنان شتاب مى‌‏ورزند مى‏‌گويند مى‏‌ترسيم به ما حادثه ناگوارى برسد اميد است‏ خدا از جانب خود فتح منظور يا امر ديگرى را پيش آورد تا در نتيجه آنان از آنچه در دل خود نهفته داشته‏‌اند پشيمان گردند. خداوند در این آیه می‌فرماید آن‌هایی که دل‌هایشان مریض است سرعت زیادی دارند که خودشان را به مسیحیان صهیونیستی و یهودی‌ها برسانند و به آن‌ها وصل شوند، زیرا با آن‌ها خوش‌اند و در عین حال می‌گویند ما می‌ترسیم آن‌ها بلایی بر سر ما بیاورند، آنان این ترس و هراس را در دل مردم هم پمپاژ می‌کنند.

نماینده ولی فقیه در استان قزوین در پایان گفت: خداوند در ادامه سوره مائده همین فضا را ادامه داده و در آیه ۵۵ این سوره می‌فرماید ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده‏‌اند همان كسانى كه نماز برپا مى‌دارند و در حال ركوع زكات مى‏‌دهند، یعنی خداوند ابتدا رفتار یهودی‌ها را می‌گوید و سپس ما را به ولایت امیرالمؤمنین(ع) می‌برد، امروز ما این را از همیشه بهتر می‌فهمیم، رفتار یهودی‌ها را می‌بینیم و نقش ولی امر مسلمین را در نجات محرومان و مستضعفان تماشا و تحسین می‌کنیم و خدا را به خاطر همه این برکات سپاسگزاریم.