راه تسلط شیطان بر انسان با ایمان و توکل مسدود می‌شود

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌ فقیه در استان و امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن در مسجد شیخ‌الاسلام در سخنانی به شرح سوره مجادله پرداخت که در ادامه می‌خوانیم:

خدای متعال در آیه هشتم سوره مجادله می‌فرماید: آيا نديدی كسانی را كه از نجوی نهی شدند سپس به كاری كه از آن نهی شدند باز می‌‏‌گردند و برای انجام گناه و تعدی و نافرمانی رسول خدا به نجوی می‌پردازند، و هنگامی كه نزد تو می‌‏آيند تو را تحيتی می‌گويند كه خدا به تو نگفته است، و در دل می‌گويند چرا خداوند ما را به‌خاطر گفته‏‌هايمان عذاب نمی‌كند؟ جهنم برای آن‌ها كافی است، وارد آن می‌‏شوند و بد جايگاهی است.

خداوند در آیه ۵۴ سوره انعام خطاب به پیامبر(ص) فرموده است کسانی که به آیات ما ایمان دارند، وقتی نزد تو می‌آیند، به آن‌ها سلام علیکم بگو؛ مطابق این آیه وقتی ما به زیارت پیامبر(ص) و ائمه(ع) می‌رویم و به آن‌ها سلام می‌دهیم، در حقیقت ما جواب سلام آن‌ها را می‌دهیم، چراکه پیش از ما، آن‌ها سلام کرده‌اند.

بیشتر بخوانید:

• جایگاه سلام در سبک زندگی اسلامی 
• نجات در قیامت در گرو وزن و قیمت اعمال است 
• انسان اهل ذکر و فکر به بصیرت می‌رسد 

در ادامه آیه ۵۴ سوره انعام آمده است خدا به پیامبر(ص) فرموده به ایمان‌آورندگانی که نزد تو می‌آیند بگو خدا رحمتش را بر شما واجب کرده است، اگر کسی از روی نادانی کار بدی انجام داده و بعد از آن توبه کرده و بدی را جبران کرده است، بداند که خدا آمرزنده و دارای رحمت خاصه است.

خدای متعال در آیه ۷۳ سوره زمر فرموده است «وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ»، خدای متعال در این آیه فرموده اهل تقوا به‌صورت دسته جمعی روانه بهشت می‌شوند، همین که به بهشت می‌رسند درهای بهشت به روی آنان باز می‌شود، خادم‌های بهشتی به آن‌ها می‌گویند سلام علیکم، بهشتی که شایسته شماست گوارای وجودتان باشد، بفرمایید داخل بهشتی شوید که همیشه در آن خواهید بود. 

سلام اسم خداست و در قرآن به این معنا تأکید شده است، سلام مستحکم‌کننده و سلامت‌کننده روابط اجتماعی است، سلام یعنی ما به یک برادر ایمانی اظهار می‌کنیم که از ناحیه من برای تو سلامتی، درستی، آشتی و خیرخواهی است.

اگر مؤمنانه سلام کردیم یعنی هر روز روابط مؤمنین محکم‌تر می‌شود، نفاق از میانشان می‌رود، دوستی‌هایشان افزایش پیدا می‌کند و کینه‌ها زدوده می‌شود، وقتی از یکدیگر دلخوری داریم، اما به هم سلام می‌کنیم، این سلام کردن موجب می‌شود دلخوری‌ها را فراموش کنیم و رفاقت‌ها از سر گرفته شود.

سلام دعاست، یعنی ما از خدا برای دیگران خیر، سلامتی و موفقیت می‌خواهیم، سلام مرز بین ایمان و کفر است، بنابراین در روایات در مورد یهودیان فرموده‌اند به یهودی‌ها پیش‌ سلام نباشید، وقتی هم آن‌ها به شما سلام کردند با آن‌ها گرم نگیرید.

نجوا درباره گناه ممنوع

خدای متعال در آیه ۹ سوره مجادله می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ»، خداوند در این آیه فرموده وقتی با همدیگر نجوا کردید، مبادا در نجوای شما گناه، تعدی و تجاوز به حقوق دیگران باشد، مبادا نسبت به امام و رهبرتان عصیانگری کنید.

منافقان در اطراف پیامبر(ص) با نجوا علیه حضرت اقدام می‌کردند و درگوشی خلاف حضرت حرف می‌زدند، کینه‌ای که نسبت به امیرالمؤمنین(ع) داشتند را با درگوشی و نجوا به هم می‌رساندند، علیه حضرت توطئه می‌کردند و نقشه می‌کشیدند، یعنی کارهای زیرزمینی و پنهانی علیه امام و رهبرشان انجام می‌دادند.

در آیه ۹ سوره مجادله آمده است به گناه، عدوان و دشمنی نجوا نکنید و معصیت رسول(ص) در نجوای شما نباشد، خدا چرا نفرموده اصلا تحت هیچ شرایطی نجوا نکنید؟ پس معلوم می‌شود یک جاهایی نجوا لازم است، بنابراین فرمود در زمینه‌های نیکی و تقوا از فرصت نجوا استفاده کنید و ارتباطتان را با خدایی که به سوی او محشور می‌شوید قطع نکنید.

برای مثال یک وقت ممکن است کسی دستش خالی باشد و مشکل مالی برایش پیش آمده باشد، کمک به چنین فردی را که نباید فریاد زد، بلکه باید با نجوا این مسئله را حل کرد، یا برای مثال یک موقع ممکن است مسائلی درباره اسرار نظام باشد، گفتن این اسرار به‌صورت آشکارا و رسانه‌ای ممکن است به نظام آسیب برساند، یا برخی چیزها ممکن است باعث اشاعه فحشا شود، حل این قبیل مسائل را باید با نجوا پیش برد.

خدای متعال در آیه ۷۸ سوره توبه می‌فرماید آن‌هایی که علیه رسول خدا(ص) توطئه می‌کنند، نسبت به امیرالمؤمنین(ع) و اولاد آن حضرت کینه دارند، ممکن است این کینه را در ظاهر ابراز نکنند، اما این کینه در نهانشان وجود دارد، آیا این‌ها نمی‌دانند خدا نهان را می‌داند و بر آن نهانی را که در نجوا با یکدیگر رد و بدل می‌کنند آگاه است و آیا این‌ها نمی‌دانند برای خدا غیب وجود ندارد و همه چیز نزد خدا آشکار است.

خدای متعال در آیه سوم سوره انبیاء درباره کسانی که نجوای شیطانی می‌کنند سخن گفته و فرموده قلب‌هایشان به لهو و لعب مشغول است، قلبشان اهل ذکر نیست و شایستگی ارتباط با خدا را ندارند، آن‌هایی که اهل ظلم، شرک، عداوت، دشمنی با خدا و رسول و مؤمنان هستند به‌صورت زیرزمینی نجوا می‌کنند، این‌ها وقتی رسول خدا مشغول هدایت مردم است در گوشی می‌گویند مگر این با مردم عادی چه فرقی می‌کند؟ 

در حدیثی آمده است امیرالمؤمنین(ع) به جلسه‌ای وارد شد که پیامبر(ص) در آنجا حضور داشتند، حضرت کنار پیامبر(ص) نشست، دو نفر که در این جلسه حاضر بودند شروع به صحبت‌های درگوشی کردند، پیامبر(ص) فرمودند دو نفری در حالی که بقیه نمی‌شنوند نجوا نکنید، این باعث اذیت مؤمنان می‌شود، سپس آیه نهم سوره مجادله نازل شد. خدای متعال در این آیه فرموده نجوا از شیطان است، شیطان نجوا را به میدان آورده تا با استفاده از آن مؤمنین را غمگین و محزون کند، بنابراین نجوا ابزار کار شیطان است.

شیطان با نجوا مؤمن را غمگین نگه می‌دارد

خداوند در آیه دهم سوره مجادله می‌فرماید شیطان به‌وسیله نجوا مؤمنان را غمگین نگه می‌دارد تا مؤمنان از همدیگر غمگین باشند و نسبت به هم ناراحتی، اختلاف، کینه‌توزی و دشمنی داشته باشند. بنابراین، به هم ریختن آرامش مؤمنان به معنای این است که آدم عمله شیطان شده است، کار خدا آرامش‌بخشی است، بنابراین ذکر خدا آرامش می‌آورد. خداوند در ادامه آیه دهم سوره مجادله به مؤمنان می‌فرماید نگران نباشید، شیطان نمی‌تواند به ضرر شما غلطی بکند، شیاطین انسی می‌آیند کار شیاطین جنی را انجام می‌دهند برای اینکه آرامش مؤمنان را به هم بریزند، مبادا خیال کنید شیطان می‌تواند کاری کند، خیالتان راحت باشد، شیطان نمی‌تواند کاری بکند، مگر اینکه خدا اذن بدهد که شیطان کاری کند.

در انتهای این آیه خداوند دو عنصر شامل مؤمن بودن و توکل را بیان کرده است، خدای متعال در این آیه فرموده هر کس به خدا ایمان دارد و به خدا توکل می‌کند، شیطان نمی‌تواند با او کاری داشته باشد.

خدای متعال در آیات ۹۸ تا ۱۰۰ سوره نحل می‌فرماید: «پس چون قرآن مى‏‌خوانى از شيطان مطرود به خدا پناه بر، چراكه او را بر كسانى كه ايمان آورده‏‌اند و بر پروردگارشان توكل مى‌كنند تسلطى نيست، تسلط او فقط بر كسانى است كه وى را به سرپرستى برمى‏‌گيرند و بر كسانى كه آن‌ها به خدا شرک می‌‏ورزند.»

خداوند در آیات ۶۴ و ۶۵ سوره اسراء فرموده است شیطان دائم وعده‌های فریبنده می‌دهد، اما نمی‌تواند به بندگان واقعی سیطره و سلطنت داشته باشد، چراکه خدا هوای مؤمنان را دارد و مؤمنان هم به خدا توکل می‌کنند، بنابراین ایمان و توکل نمی‌گذارد شیطان بر انسان مسلط شود، مگر اینکه خود انسان زمینه نفوذ و ورود شیطان را فراهم کند. اگر ما ایمان و توکل داشته باشیم و با جرئت و جسارت وظیفه ایمانی خود را انجام می‌دهیم، از کسی واهمه نخواهیم داشت.