قلب سلیم شرط ورود به بهشت است + فیلم

به گزارش ایکنا، فهم قرآن کریم دارای لایه‌هایی است که هر کس به اقتضای تلاش علمی و عملی خود به لایه‌های عمیق‌تر آن دست پیدا می‌کند. خواندن ترجمه ساده آیات اولین لایه فهم قرآن است و نهایتی نیز برای آن قابل تصور نیست.

آزاده عباسی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و معارف در درس‌گفتارهایی که «سعادتنامه» نام دارد ما را با لایه‌ای عمیق‌تر از ترجمه ساده آشنا می‌کند. او در این ۱۰ درس کوشیده تا به نحوی، شیوه فهم و درک بهتر آیات را نیز به ما بیاموزد.

فیلم و متن قسمت پنجم این درس‌گفتار در ادامه می‌آید.

شیوه‌های مطالعاتی و نحوه بهره‌برداری از دریای بیکران قرآن کریم چنان چه امیرمؤمنان(ع) فرمودند؛ بحر لا یدرک قعره؛ دریایی که قعر آن شناخته نمی‌شود. مسیرهای متفاوت و روش‌های گوناگونی دارد؛ نکته‌ این است که مسیرهای متفاوت زمانی حائز اهمیت هستند که به تفسیر به رای منجر نشوند و در مسیر مشخصی گام بردارند. از جمله این روش‌ها، تفسیر موضوعی قرآن کریم است که مرواریدهایی از این دریای بیکران برداشت می‌شود. یکی از این مرواریدها، قلب آدمی است؛ اینکه انسان یک وجود و کالبد فیزیکی دارد و یک روح که قرآن از آن به عنوان قلب یاد می‌کند. 

آنچه مفسران درباره قلب بیان کرده‌اند قلب صنوبری نیست بلکه ساحت دومی به نام روح و قلب انسان است که بنابر تعالیم قرآنی دو ساحت پاک و ناپاک و قلب سلیم و قلب قاسیه می‌تواند داشته باشد. در برخی آیات به قلب متکبر جبار اشاره شده است و در برخی آیات هم فرموده است: فی قلوبهم مرض؛ یعنی کسانی که در قلبشان بیماری روحی و معنوی دارند. اگر کسی گرفتار بیماری روح و عقل باشد خداوند چند مسیر برای آنان مشخص می‌کند از جمله «ختم الله علی قلوبهم و علی سمعهم ....» یا در برخی آیات فرموده است: یطبع الله علی قلوبهم. ختم و طبع هم به معنای قفل زدن و بستن قلب است و اینکه قلب اینها کار نمی‌کند.

در مقابل، سخن از قلب سلیم در قرآن هم داریم که دور از هر شک و شبهه و پلیدی است؛ از جمله در آیه 89 سوره شوری «يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ؛ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» و 84 سوره صافات هم به قلب سلیم اشاره کرده است. در موارد دیگر هم با عنوان قلب مطمئن بالایمان توصیف شده است؛ وقتی حضرت ابراهیم(ع) از خدا خواست که به او اطمینان بدهد خطاب الهی وارد شد که تو ایمان نداری؟ و ابراهیم گفت چرا ولی « ولکن لیطمئن قلبی» یعنی او دنبال اطمینان قلبی است. همه ما در مسیر  الهی گام برمی‌داریم و این گام برداشتن لازمه‌اش داشتن قلب سلیم و دل آرام است و به همین دلیل فرموده است: هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ ۗ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا.

فرموده است خداوند سکینه و آرامش الهی را بر قلب انسان وارد می‌کند؛ در این مسیر همه ما ملزم هستیم که از خدا بخواهیم قلب سلیم به ما عنایت کند و از او بخواهیم: رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ؛ از خدا بخواهیم که قلب ما را هدایت کند و رحمت الهی را از او بخواهیم تا از یک طرف دچار ضیق قلب و از طرف دیگر دچار گمراهی نشود و بتواند مسیر سعادت را طی کند.

در دعاهای قرآنی داریم: وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا؛ نشان می‌دهد قلب انسان محل دریافت غل و غش و هر گونه کدورت‌ها است و برای رسیدن به سعادت و بهشت این قلب باید از غل و غش جدا شود یعنی شرط ورود به بهشت زدوده شدن هر نوع غل و غش است چنانچه فرموده است: وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ. انشاءالله خدا به ما توفیق دهد تا قلب سلیم داشته باشیم و با آرامش و سکینه در محضر و درگاه الهی حاضر شویم.