هنر مؤمن فقط ورود به بهشت نیست

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین در جلسه تفسیر قرآن در شرح آیاتی از سوره قیامت گفت: خداوند متعال در آیه ۳۱ تا ۳۵ سوره قیامت می‌فرماید «فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى، وَلَكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّى، ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى، أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى، ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى»، آن نابکاری که در مقابل پیامبر(ص) ایستاد اهل نماز و اهل تصدیق نبود، یعنی هرگز لیاقت پیدا نکرد که پیامبر(ص) را تصدیق کرده و راستگویی آن حضرت را تأیید کند.

وی اظهار کرد: ما نیز باید خود را بیازماییم و ببینیم آیا در طول زندگی به این لیاقت رسیده‌ایم که پیامبر(ص) را تصدیق کنیم یا خیر؟ البته تصدیق کورکورانه و طوطی‌وار به کار نمی‌آید، اصلاً این به معنای تصدیق نیست، چراکه تصدیق واقعی به معنای فهم عمیق و رسیدن به حقیقت است. اگر به مقام تصدیق برسیم حالمان خوب می‌شود، اگر صادقانه پس از قرائت قرآن «صدق الله العلی العظیم» بگوییم، بسیار ارزشمند بوده و مقام معنوی خوبی محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• کدام آیه قرآن انسان را بیمه می‌کند
• چه سؤالاتی در قیامت از انسان پرسیده می‌شود 
• توصیف چهره گنهکاران و متقیان در قیامت 

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین خاطرنشان کرد: خدای متعال در آیات ۵۱ و ۵۲ سوره یس می‌فرماید «وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنْسِلُون، قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُون». خداوند در این آیه می‌فرماید وقتی در صور دمیده می‌شود همه با عجله به سوی خدا حرکت می‌کنند، همین‌طور که به سمت پروردگار روانه هستند می‌گویند چه کسی ما را از مرقدمان برانگیخت؟ سپس خودشان پاسخ می‌دهند این همان چیزی است که خدا به ما وعده داده بود و پیغمبران هم این حرف‌ها را تکرار می‌کردند و راست می‌گفتند.

وی ادامه داد: البته در روز برانگیخته شدن، گفتن جمله «وَصَدَقَ الْمُرْسَلُون» مشکلی را حل نمی‌کند، مهم این است که ما در این دنیا این جمله بگوییم. خدای متعال در آیه ۱۱۹ سوره مائده می‌فرماید «قَالَ اللَّهُ هَذَا يَوْمُ يَنْفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ».

 ایمان به معنای تصدیق است

امام جمعه قزوین افزود: خدای متعال در این آیه می‌فرماید امروز روزی است که هر کس به صدق و صداقت رسید، تصدیق کرد، برای این افراد باغ‌هایی با نهرهای روان تدارک دیده شده که همیشه در آن باغ‌ها جاودانه‌اند، خدا هم از آن‌ها راضی است و آن‌ها نیز از خودشان و نگاه خدا به ایشان احساس رضایت می‌کنند؛ در حالت کلی ایمان به معنای تصدیق است، در روز قیامت نفع تصدیق برای اهالی این معنا آشکار می‌شود.

وی بیان کرد: خدای متعال در آیه ۱۱۵ سوره انعام می‌فرماید «وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»، یعنی و سخن پروردگارت به راستى و داد سرانجام گرفته است و هيچ تغييردهنده‏‌اى براى كلمات او نيست و او شنواى داناست، در این آیه نیز از تصدیق سخن به میان آمده است. همچنین خداوند در آیات ۵ تا ۱۰ سوره لیل می‌فرماید «فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى، وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى، فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى، وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَى، وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَى، فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى». خداوند در این آیات می‌فرماید آن کسی که تقوا پیشه کرده و هر چه خدا گفت را تصدیق می‌کند، ما کارهای خوب را برای او آسان می‌کنیم، برای مثال شهادت، جهاد و انفاق برای کسی که اهل صدق و درستی است آسان می‌شود اما آن کسی که بخل می‌ورزد و احساس استغنا می‌کند را برای سختی‌ها آماده می‌کنیم.

آیت‌الله عابدینی بیان کرد: خدای متعال در قرآن در آیات ۵۴ و ۵۵ سوره قمر می‌فرماید «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ، فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ»، در این آیات آمده در قیامت متقین در باغ‌های بهشت که نهرها دارد، جای می‌گیرند و در جایگاه صدق می‌نشینند، یعنی «ربّ ادخلنی مدخل صدق» برای آن‌ها محقق خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: خدای متعال در آیه ۷۴ سوره زمر می‌فرماید «وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ»، در این آیه آمده بهشتیان در بهشت برین الحمدلله گفته و می‌گویند وعده‌های خدا همان‌طور که گفته بود اتفاق افتاد، زمین را به ارث به ما داد و هر کجای بهشت که بخواهیم می‌توانیم مأوا گزینیم.

این مفسر قرآن اظهار کرد: بهشت مانند دنیا نیست که برای سکونت در یک منطقه جا کم بیاید، دنیا این‌طور است که همه چیزش محدودیت دارد و چندین نفر در یک منطقه جا نمی‌شوند، اما بهشت این‌گونه نیست و تجلی همه خوبی‌هاست، اگر همه آدم‌ها در این دنیا بر سر خوبی‌ها مسابقه بدهند هیچ‌گاه به هم برخورد نمی‌کنند، به منافع یکدیگر آسیب نمی‌رسانند و تصادف، تزاحم و مزاحمت در کارهای خیر به وجود نمی‌آید.

تصادف و تزاحم در بهشت وجود ندارد

وی گفت: بنابراین در بهشت تزاحم نیست و همه مؤمنین می‌توانند در بهشت در قرب پیغمبر جا داشته باشند، این قرب در بهشت به دست نمی‌آید، بلکه باید آن را در دنیا تحصیل کرده باشیم تا در آخرت به کارمان بیاید. خدای متعال در آیه ۳۶ سوره قیامت می‌فرماید «أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَنْ يُتْرَكَ سُدًى»، یعنی آيا انسان گمان مى‌‏كند بى‏‌هدف رها مى‌شود. خدای متعال در آیه ۳ سوره قیامت که در جلسات پیشین ذکر شد، فرموده است «اَیَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ»، یعنی آيا انسان مى‌‏پندارد كه هرگز استخوان‌هاى او را جمع نخواهيم كرد، آیه ۳۶ سوره قیامت تکمیل‌کننده آیه ۳ همین سوره است. مرحوم طریحی در «مجمع‌البحرین» راجع به کلمه «سُدًى» که در آیه ۳۶ سوره قیامت آمده است، فرموده که این کلمه به معنای مهمل و غیرمکلف یعنی بیهوده و بی‌فایده است.

آیت‌الله عابدینی بیان کرد: بنابراین می‌توان گفت که خداوند در آیه ۳۶ سوره قیامت فرموده این‌طور نیست که ما بیهوده شما را خلق کرده باشیم، ما با شما کار داریم و با هدف شما را خلق کرده‌ایم، این‌گونه نیست آدمی که خلق شده هیچ تکلیفی نداشته باشد، بلکه همه آدم‌ها تکلیف دارند. خداوند در این آیه می‌فرماید خلقت انسان بیهوده نیست و آدم‌ها در قیامت بازخواست می‌شوند و در مقابل کارهای بد و خوبی که انجام داده‌اند مجازات یا تشویق خواهند شد.

وی تأکید کرد: همچنین برای مثال آن خانواده‌ای که صبوری می‌کند و با مقاومت خود به جهان اسلام آبرو و عزت می‌بخشد، بی‌شک در قیامت تشویق خواهد شد و جانیان خیانت‌کار نیز تنبیه می‌شوند. خدای متعال در آیه ۵۶ سوره ذاریات می‌فرماید «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ»، یعنی و جن و انس را نيافريدم جز براى آنكه مرا بپرستند، می‌توان گفت این آیه یک پاسخ برای آیه ۳۶ سوره قیامت است، خداوند در این آیه می‌فرماید ما شما را بیهوده خلق نکرده‌ایم، بلکه قرار است شما بنده من باشید.

وی یادآور شد: زمانی که خدای متعال از بنده بودن سخن می‌گوید، دو خواسته جدی در سخنش نهفته است، یک اینکه ما باید بنده خدا باشیم، دوم اینکه غیر از خدا را بندگی نکنیم و سر ذلت در پیشگاه دیگران پایین نیاوریم. خداوند در چندین سوره از اقوام مختلف سخن گفته و فرموده برای فلان قوم پیغمبر فرستادیم تا به قوم خود بگویند «ان اعبدوا الله»، یعنی بگوید فقط خدا را عبادت کنید، خدای متعال در آیه ۳۶ سوره نحل می‌فرماید «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ».

امام جمعه قزوین خاطرنشان کرد: خداوند در این آیه می‌فرماید ما همه پیغمبران را فرستادیم تا مردم فقط خدا را عبادت کنند و غیر از خدا را نپرستند، برای اینکه بخواهیم ببینیم چقدر کار پیغمبران گرفته است، باید به رفتارهای خود بنگریم. خدای متعال در آیه ۱۱۵ سوره مؤمنون می‌فرماید «أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ»، این آیه و آیاتی که پیش‌تر ذکر شد به فهم آیه ۳۶ سوره قیامت کمک می‌کنند.

آیا حساب و کتاب و نظم فقط برای انسان‌هاست

نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین گفت: خدای متعال در آیه ۲ سوره عنکبوت می‌فرماید «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ»، خداوند در این آیه می‌فرماید آیا انسان‌ها گمان می‌کنند همین که بگویند ایمان آوردیم، دیگر مورد آزمایش و امتحان قرار نمی‌گیرند؟ در آیه ۳ سوره عنکبوت نیز آمده «وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ»، خداوند در این آیه فرموده خدا آدم‌ها را امتحان می‌کند تا آنان که تصدیق‌شان تصدیقی واقعی باشد تکلیف‌شان نسبت به دیگران روشن شود.

وی یادآور شد: همه چیز در عالم حساب و نظم دارد و هیچ کس به حال خود واگذار نمی‌شود، البته این معنا فقط برای انسان‌ها نیست، برای هستی نیز این‌گونه است، برای مثال شاعر می‌گوید «قطره‌ای کز جویباری می‌رود/ در پی انجام کاری می‌رود». خداوند در آیات ۲ و ۳ سوره عنکبوت سخنان فوق را فرمود تا ما راستگویان و دروغگویان را بشناسیم، در آیه ۱۱ همین سوره نیز فرموده «وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ»، بنابراین خدای متعال این‌گونه می‌خواهد آدم‌ها را محک بزند تا عیار آن‌ها مشخص شود.

این مفسر قرآن بیان کرد: خداوند در آیات ۱ و ۲ سوره ملک می‌فرماید «تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ»، خدای متعال در این آیات می‌فرماید خدا همه شما را به این دنیا آورد تا ببیند چه کسی چه راهی را پیشه می‌کند، چه کسی دنبال کارهای خوب، عقیده خوب، فکر خوب، اخلاق خوب و کلام خوب می‌رود و چه کسی دنبال بدی‌ها و زشتی‌هاست.

با هر نفس یک قدم به مرگ نزدیک می‌شویم

وی بیان کرد: این آیات سوره‌های عنکبوت و ملک را می‌توان به ۳ آیه دیگر متصل کرد، در قرآن ۳ بار «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ» آمده است، ابتدا اینکه خداوند در آیه ۵۷ سوره عنکبوت می‌فرماید «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ»، خداوند در این آیه می‌فرماید همه آدم‌ها در حال چشیدن مرگ هستند و نزد ما می آیند، خداوند در این آیه نمی‌گوید همه آدم‌ها بالاخره یک روز طعم مرگ را می‌چشند، بلکه می‌فرماید همه در حال چشیدن مرگ هستند. هر نفسی که می‌کشیم شامل حیات و مرگ است، در هر نفس یک قدم به مرگ نزدیک می‌شویم، امیرالمؤمنین(ع) نیز فرموده‌اند هر نفس انسان قدم برداشتن به سمت اجل است.

این مفسر قرآن ادامه داد: دومین آیه‌ای که «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْت» در آن آمده، آیه ۳۵ سوره انبیاء است، خداوند در این آیه می‌فرماید «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ»، در این آیه آمده هر نفسی که می‌کشید به مرگ نزدیک می‌شوید، شما را بیهوده به این دنیا نیاورده‌ایم، در فاصله بین ولادت و مرگ شما زمینه‌های کمال‌ نهفته است، شما باید از این زمینه‌ها استفاده کنید تا به کمال برسید، هر خیر و شرّی که در زندگی شما پیش بیاید وسیله آزمایش شما و زمینه نمره گرفتن شما از خدای متعال است.

چه کسانی به فوز خواهند رسید

وی یادآور شد: سومین آیه‌ای که در آن «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْت» آمده، آیه ۱۸۵ سوره آل‌عمران است، خداوند در این آیه می‌فرماید «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُور».

امام جمعه قزوین تصریح کرد: خداوند در این آیه می‌فرماید هر کاری که در دنیا کرده‌اید نتیجه آن را در قیامت می‌بینید، اگر به اندازه ذره‌ای کار خوب کرده باشید پاداش آن را می‌بینید، اگر هم به اندازه ذره‌ای کار بد کرده باشید جزای آن را می‌بینید، هیچ کدام از اعمال شما گم نشده یا بیهوده رها نمی‌شوند، همه حساب و کتاب می‌شوند، قیامت که می‌شود همه کارها محفوظ هستند. خداوند در ادامه این آیه می‌فرماید عملتان به گونه‌ای باشد که از آتش جهنم رهایی پیدا کنید و وارد بهشت شوید.

وی اظهار کرد: هنر مؤمن فقط این نیست که طوری رفتار کند تا وارد بهشت شود، بلکه باید دقت کند کجای بهشت قرار می‌گیرد، برای مثال نزدیک رسول اکرم(ص) قرار می‌گیرد یا به صورت حداقلی وارد بهشت می‌شود؟ هنر این است انسان بتواند کاری کند که در بهشت جایگاه پسندیده‌ای داشته باشد. در ادامه آیه ۱۸۵ سوره آل‌عمران آمده اگر کسی از جهنم نجات پیدا کرد و وارد بهشت شد، به فوز نائل آمده است، این فوز همان است که امیرالمؤمنین(ع) زمانی که شمشیر ابن‌ملجم فرق مبارکشان را شکافت فرمودند «فزت و رب الکعبه».

آیت‌الله عابدینی در پایان اظهار کرد: در انتهای آیه ۱۸۵ سوره آل‌عمران نیز آمده آیا همه به فوز می‌رسند؟ باید پاسخ داد که بله، هر کس خدا را بشناسد، فریب دنیا را نخورد و شیطان روی او تأثیر نگذارد به فوز خواهد رسید.