به گزارش ایکنا از قزوین، تدبر از ریشه «دَبَر» به معنای «پشت» است، تدبر نیز به معنای اخذ تدبیر است یعنی اینکه در متن و آیات قرآن کریم تدبیری به کار رفته است. وقتی مخاطب در آن تدبیر و اندیشه کند و آن را بهدست آورد به این کار تدبر کردن میگویند. به عبارتی دیگر در هر آیه تدبیری بهکار رفته است و اگر بنده در آن اندیشه کند و آن را به دست بیاورد به این عمل او تدبر گفته میشود.
در این راستا ایکنای قزوین در تلاش است تا در ماه مبارک رمضان با انتشار تفسیر برخی از سورههای جزء ۳۰ قرآن کریم از سوی زهره مظفری، مربی تدبر در قرآن، برای مخاطبان، مسابقهای در پایان این ماه مبارک درباره نکات مطرح شده برگزار و به نفرات برگزیده جوایز نفیسی اهدا کند، حال در سیامین شماره آن که به تدبر در سوره نصر پرداخته شده، میخوانیم.
«إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ؛ چون يارى خدا و پيروزى فرا رسد»، «وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا؛ و ببينى كه مردم دسته دسته در دين خدا درآيند»، «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا؛ پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش و از او آمرزش خواه كه وى همواره توبه پذير است».
بیشتر بخوانید:
بعد از اینکه با «سَبِّحْ» آشنا شدیم سراغ «بِحَمْدِ رَبِّكَ» میرویم. تسبیح باید با حمد و ستایش خدا همراه باشد؛ «سَبِّحْ» به معنای مبرا دانستن خدا از هر عیب و نقصی است، حمد یعنی خدا به دور از هر عیبی است و هر کار زیبایی که درعالم اتفاق میافتد حُسن است و در آن کمال وجود دارد که همه از آن خداست؛ در واقع خداوند علت آن کار است.
نه تنها خدا هیچ عیبی ندارد بلکه خداوند علت اصلی هر فتح و پیروزی است پس در تسبیح به جلال و در حمد به جمال خداوند اقرار میکنیم. در حمد به جلال میرسیم یعنی خداوند را به دور از هر عیب و نقصی میدانیم و جمال همه صفات ستودنی نیز برای خداوند است.
در طول روز بارها حمد خداوند را میگوییم و سوره حمد را با حمد شروع میکنیم، در رکوع، سجود و تسبیحات اربعه حمد خداوند را داریم بنابراین باید به این موضوع دقت کنیم که نه تنها خداوند متعال هیچ عیب و نقصی ندارد بلکه هر آنچه در عالم جزو صفات نیکو و زیبا محسوب میشود از آن خداوند و در دستان اوست.
در خصوص «وَاسْتَغْفِرْهُ» باید بگوییم که اگر انسان خودش را خوب بشناسد به عجز خود اعتراف خواهد کرد، انسان پر از عیب، نقص و نیاز است که باید به آنها اعتراف و در برابر اعتراف خود از خداوند طلب مغفرت کند و عیب و نقص خود را بپوشاند.
«غفر» به معنای پوشاندن است. همیشه استغفار به این معنا نیست که انسان گناهی را انجام داده و خداوند قرار است آن گناه را بپوشاند، اگر اینگونه باشد ائمه اطهار(ع) در طول روز استغفار را برای خودشان واجب میدانستند. اینجا به معنای دیگری است و در خود عیب و نقص مشاهده میکنیم و از خداوند میخواهیم این نقص و نیاز ما را با پرده مغرفت بپوشاند و بر ناتوانیهای ما پرده بیندازد. اگر این اتفاق بیفتد بدان معناست که استغفار را انجام دادیم و به نقص و عجز خود اعتراف کردیم و از خدا میخواهیم آن را بپوشاند.
«إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا» یعنی اینکه ما روی خود را به سمت خدا میکنیم و خداوند این موضوع را از ما میپذیرد که همین به معنای توبهپذیر بودن خداوند است. به طور کلی اگر پیامبر(ص) عصمتی دارند همه اینها به واسطه تعالیم سورههای مختلف قرآن است که پیامبر تمام این تعالیم را رعایت و اجرایی میکنند، همین موضوع باعث میشود از هرگونه خطا و اشتباهی مصون بمانند که از ناشی از تعالیم قرآنی است.
به سه عنصر مهم در فتح و پیروزی اشاره کردیم این موضوع نه تنها در شرایط سوره نصر بلکه در هر شرایطی که برای انسان فتح و پیروزی اتفاق میافتد وجود دارد که اگر انسان در مراحل زندگی فتح و پیروزی به دست آورد خدا هم از آن فتح راضی است.
گاهی فکر میکنیم موفقیت کسب شده یک پیروزی است اما وقتی به ریشه موفقیت نگاه میبینیم که فتح نیست بلکه وبال انسان است، اگر خداوند از این فتح و پیروزی راضی بود انسان در همان لحظه این سه عنصر تسبیح، حمد و استغفار را کنار هم بگذارد.
یکی فتوحات هشت سال دفاع مقدس آزادسازی خرمشهر بود که امام خمینی(ره) فرمودند «خرمشهر را خدا آزاد کرد» و کمتر کسی انتظار این جمله کلیدی و مهم را داشت.
امام خمینی(ره) این جمله را بیان فرمودند تا فتحی که برای ما بزرگ محسوب میشد را لحظهای از آن خود ندانیم بلکه از آن خداوند است و خداوند خواسته این اتفاق بیفتد. همه پیروزیها از آن خداست و ما باید تسبیح و حمد خود را همراه با اقرار به ضعف و ناتوانی خودمان داشته باشیم. این باید سرلوحه کار ما قرار گیرد و همه حرکات و رفتارهایی که داریم لحظهای دچار تکبر و غرور نشویم و اگر اتفاق خوبی در عالم میافتد و پیروزی حاصل میشود همه از آن خداوند است.
انتهای پیام