آموزش و پرورش استعدادهای درخشان قرآنی را شناسایی کند

در ادامه سلسله گفت‌وگوهای ستاره‌های قرآنی قزوین در ایکنا با یک چهره شاخص قرآنی استان قزوین به نام «اکبر حاجی‌فتحعلی» هم‌صحبت شدیم که در خرداد ۱۳۴۴ متولد شده و اکنون بازنشسته سازمان تأمین اجتماعی است.

ایکنا ـ لطفاً خودتان را معرفی کنید و از آغاز فعالیت قرآنی خود بگویید.

اکبر حاجی‌فتحعلی هستم، متأهل و ۲ فرزند دختر دارم. فعالیت‌های قرآنی را از ۱۰ سالگی یعنی سوم دبستان با آموزش روخوانی قرآن نزد مرحوم استاد محمود رویگران شروع کردم و پس از پیروزی انقلاب با راه یافتن به جلسه استاد گرامی حاج محمدکاظم نداف در دوره دبیرستان با فراگیری قواعد و ضوابط تجوید، صوت، لحن، وقف و ابتدا ادامه دادم. علت اصلی علاقه‌مندی و عشق به قرائت قرآن در بنده همان عنایت و لطف خداوند متعال به اینجانب است و البته زمینه دینی و مذهبی خانواده و به ویژه پدر و مادر و دوستان و ارتباط با مسجد هم در این موضوع مؤثر بوده است.

بیشتر بخوانید:

•  ایجاد جذابیت در فعالیت‌های قرآنی با سخت‌گیری‌ و موانع روبه‌رو است
• انس نسل جدید با قرآن به کار شگفت‌انگیزی نیاز ندارد 
• پر استرس‌ترین تلاوتی که در شب خواستگاری انجام شد 
• حفظ قرآن را به فرزندان تحمیل نکنیم 

ایکنا ـ والدین تا چه حد در هدایت شما به مسیر نورانی قرآن نقش‌آفرینی کرده‌اند؟

مشوقین بنده در روی آوردن به قرآن ابتدا مرحوم والدینم و سپس آقای صادق میزانی که خود از قاریان پیشکسوت قزوین هستند و آقای اکبر درویشان‌پور، دبیر امور تربیتی دوره دبیرستان من بودند و در زمینه آشنایی با مفاهیم اخلاقی قرآن هم مرحوم استاد عزیز حاج احمد خدایاوران(ره) در زندگی بنده اثر داشتند.

شرایط خانوادگی ما بسیار خوب بود. مرحوم پدرم، معتقد و مؤمن به قرآن و مؤذن و متصدی مسجد مقبره شهید ثالث در خیابان سلامگاه بود و نه تنها همسو و حامی من بود بلکه مرا به تلاوت زیبای قرآن ترغیب می‌کرد. مرحومه مادرم هم اعتقاد و ایمانی عمیق به قرآن داشت و مشوق من به فراگیری قرآن بود. مرحوم محمود رویگردان که از بستگان نزدیک بود علاوه بر آموزش روخوانی قرآن مرا به جلسات قرائت و تفسیر قرآن می‌برد و در رشد و پیشرفت قرآنی من مؤثر بود. 

ایکنا ـ آیا به عرصه آموزش قرآن هم ورود کرده‌اید؟

فعالیت قرآنی بنده در زمینه آموزش قرائت قرآن هم از سال ۶۶ در مسجد مقبره شهید ثالث واقع در خیابان سلامگاه آغاز شد و سپس در مسجد ثارالله در دروازه درب کوشک ادامه یافت. پس از آن چند سال در ماه‌های مبارک رمضان در امامزاده سلطان سید محمد(ع) قزوین جلسه قرآن داشتم و در خدمت قرآن‌آموزان بودم و حدوداً از سال ۷۵ تا کنون نیز در مسجد امام حسین(ع) واقع در چهارراه طالقانی شهر قزوین ادامه دارد و در خدمت علاقه‌مندان به قرآن هستم، یک دوره دو ماهه آموزش تجوید هم در سال ۷۹ برای مربیان قرآن پایگاه‌های بسیج در سپاه قزوین برگزار کردم.

ایکنا ـ تاکنون چه موفقیت‌ها و رتبه‌هایی کسب کرده‌اید؟

در مسابقات قرآن دانش‌آموزی آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات، اوقاف و بسیج در سطح استان در چندین دوره شرکت کرده و مقام‌های اول تا سوم استانی را کسب کرده‌ام و در مسابقات قرآن جانبازان و دانشجویان در سال‌های ۷۴ و ۷۶ مقام اول در سطح کشور را کسب کردم و در چندین دوره از مسابقات قرآن سازمان تأمین اجتماعی کشور نیز مقام اول را کسب کرده‌ام.

ایکنا ـ نگاه جامعه به فعالیت‌های قرآنی چگونه است؟

در خصوص جایگاه قرآن در جامعه باید عرض کنم اولاً در مقایسه با قبل از انقلاب کارهای بسیاری در زمینه توجه و تمسک و عمل به قرآن صورت گرفته است. رهبری پیامبرگونه امام راحل در بنیان نهادن و هدایت انقلاب عظیم اسلامی ملت ایران و رهبری و هدایت مقام معظم رهبری در تثبیت، حفاظت، پیشرفت، حراست و گسترش حرکت انقلابی مردم ایران و حمایت و حضور در صحنه عاشقانه مردم ایران در حفظ و دفاع از نظام اسلامی و حمایت و اطاعت از ولایت فقیه تا پای جان، خود از نمونه‌های بسیار بالا و عالی و روشن توجه و تمسک و فهم و عمل به قرآن و رعایت شأن و جایگاه قرآن در جامعه است.

در زمینه فعالیت‌های قرآنی شامل آموزش روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، صوت و لحن و گسترش آموزش آموزه‌ها و مفاهیم قرآنی و قرآن در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها و صدا و سیما و خدماتی چون خطاطی و چاپ قرآن و تربیت قاریان و حافظان کشوری و بین‌المللی و دیگر فعالیت‌های قرآنی و برگزاری مسابقات قرآنی تا مرحله بین‌المللی الحق کارهای قابل توجهی صورت گرفته است، که البته باید گفت با توجه به اهداف بلند نظام و انقلاب اسلامی و زمینه‌سازی برای ظهور حضرت مهدی صاحب‌الزمان(عج) بیشتر از این هم باید کار شود. اما علی‌رغم این فعالیت‌ها، هنوز هم بعضی از افراد در سطح جامعه و به ویژه بعضی از افراد مسئول در بدنه مجلس و دولت و بعضاً مسئولان قضایی و افراد مؤثر در جامعه، قرآن کریم را مناسب مجالس ختم و ترحیم اموات یا صرفاً سمبلیک برای شروع جلسات در نظر می‌گیرند بدون اینکه علت و فلسفه آن را بدانند و به جای اینکه به قرآن به عنوان هدف نگاه کنند قرآن را در خدمت اهداف خود می‌گیرند بنابراین نتیجه آن بروز مشکلاتی است که ما در جامعه می‌بینیم. 

پیامبر گرامی اسلام(ص) طبق آیه‌ ۳۰ سوره فرقان از قوم خود نزد خداوند شکایت می‌کند که آن‌ها قرآن را متروک گذاشتند و آن را در شئون زندگی خود به کار نگرفتند. مقام معظم رهبری هم فرمودند یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در جوامع اسلامی این است که به قرآن عمل نمی‌شود. شاید به عنوان مثال یکی از دلایل وجود افراد بی‌حجاب در جامعه اسلامی همین عمل نکردن به قرآن یا خلاف قرآن عمل کردن بعضی از مسئولان و کارگزاران و کارکنان نظام است.

ایکنا ـ از دیدگاه شما چه دلایلی موجب مغفول ماندن فعالیت‌های قرآنی شده است؟

علل مغفول ماندن مؤسسات و فعالان قرآنی و کم‌توجهی به آن‌ها چند مورد باشد؛ اول اولویت‌بندی اشتباه در اهمیت دادن به قرآن و فعالیت‌های قرآنی و ترجیح سایر امور و آموزش‌ها و فعالیت‌ها نسبت به آن، دوم با دید و نگاه سیاسی به قرآن نگاه کردن و استفاده سیاسی و ابزاری و پستی از آن، سوم عدم درک و فهم صحیح از قرآن و فعالیت‌های قرآنی یا ضعف در آن، چهارم سپردن امور قرآنی به کسانی که دارای بینش دقیق قرآنی نیستند و تخصص در امور قرآنی ندارند، پنجم مربوط به بودجه‌های قرآنی است، تخصیص بودجه‌های ناچیز به امور و فعالیت‌های قرآنی و ششم هزینه کردن همان بودجه کم هم بعضاً در امور غیر قرآنی و البته علل و دلایل دیگری هم ممکن است باشد مانند بد عمل کردن یا ناقص انجام دادن امور فعالیت‌های قرآنی که در این مجال نمی‌گنجد و نیاز به بحث مبسوط دارد.

ایکنا _ نحوه عملکرد آموزش و پرورش در تربیت نسل قرآنی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

آموزش و پرورش محلی است که هر فرد ۱۲ سال از بهترین دوره شکل‌گیری شخصیتی خود را در آن می‌گذراند و بدیهی است که اگر در این دوره دانش‌آموز درست تعلیم، تربیت و هدایت یابد چه آثار و نتیجه مطلوبی را خواهد داشت و اگر تعلیم و تربیت در این دوره به طور ناصحیح و ناقص و همراه با اهداف و غرض‌های مادی و سیاسی و غیرالهی و غیراسلامی و غیرقرآنی و توسط کسانی که دارای صلاحیت‌های اسلامی و قرآنی نیستند صورت پذیرد آثار مخربی درپی خواهد داشت.

به نظر من در آموزش و پرورش آن‌طور که باید و شاید به قرآن و آموزش آن و مفاهیم قرآنی و قرائت قرآن و پرورش استعدادهای قرآنی اهمیت داده نشده و نمی‌شود طوری که ما می‌بینیم اکثر نوجوانان قرآنی مراحل رشد قرائت قرآن خود را در جلسات عمومی جامعه و خارج از آموزش و پرورش طی می‌کنند، که البته امیدواریم این نقیصه برطرف گردد.

البته فعالیت‌هایی چون برگزاری مسابقات ادواری قرآن دانش‌آموزی جای تقدیر و تشکر دارد ولی همان مسابقات هم بعضاً با نواقصی برگزار می‌شود و به نظر من باید همان‌طور که آموزش و پرورش در زمینه استعدادهای تحصیلی، استعدادهای درخشان را مورد شناسایی و حمایت قرار می‌دهد استعدادهای درخشان قرآنی را نیز در همان مراکز مورد حمایت آموزشی و پرورشی ویژه در خصوص رشد و ارتقای استعداد قرآنی قرار دهد.

ایکنا ـ چه اقداماتی در مسیر جذب نوجوانان به قرآن انگیزه‌آفرین است؟

مؤلفه‌های جذاب و انگیزشی برای جذب نوجوانان به فعالیت‌های قرآنی، اعتقاد و ایمان و عمل به آموزه‌های قرآنی توسط والدین به ویژه رعایت رزق و روزی حلال برای خانواده و فرزندان، رعایت اخلاق قرآنی در بین اعضای خانواده و به ویژه با فرزندان، انتخاب معلمین و مربیان و اساتید مأنوس با قرآن برای نوجوانان، انتخاب بستر فعالیت‌های اجتماعی مناسب و قرآنی برای نوجوانان، هدایت نوجوانان توسط والدین و مربیان به انتخاب دوستان قرآنی، دعوت نوجوانان به فعالیت‌های قرآنی با بیان و اخلاقی نیکو، شناسایی استعدادهای ویژه قرآنی و برنامه‌ریزی خاص برای رشد قرآنی آن‌ها، برگزاری مسابقات قرآنی باشکوه و در شأن قرآن و با رعایت ضوابط و استانداردهای این مسابقات و تشویق و دادن جایزه به همه شرکت‌کنندگان به ویژه نفرات برتر و راهنمایی شرکت‌کنندگان در مسابقات به سایر مراکز و جلسات و محافل انس با قرآن است.

ایکنا ـ از مسئولان در حوزه قرآن چه انتظاراتی دارید؟

به عنوان یک خادم قرآن، ضمن تشکر از توجه و التفات کم و بیش مدیران استان و متولیان امور قرآنی به قرآن و قاریان و اساتید و حفاظ و جلسات و فعالان قرآنی انتظار دارم برای یک جامعه قرآنی مسئولان فعالیت‌ها و امور قرآنی جاری خود را از نظر کمی و به ویژه کیفی ارتقا دهند، فرمایشات مقام معظم رهبری را در مورد فعالیت‌های قرآنی کشور که در دیدار ابتدای ماه مبارک رمضان با جامعه قاریان دارند تحقق بخشند و به حیطه عمل درآورند و آن‌ها را اجرایی کنند، با قاریان و اساتید و حفاظ تعامل و ارتباط نزدیک داشته باشند و در جلسات آن‌ها شرکت کنند و نظرات قرآنی اساتید را جهت رفع نواقص و بهبود کمی و کیفی فعالیت‌های قرآنی دریافت و به آن‌ها جامه عمل بپوشانند و فعالان قرآنی استان را مورد حمایت مادی و معنوی قرار دهند و مشکلات اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را برطرف کنند.

ایکنا ـ سخن آخر

کم‌توجهی به آموزه‌های قرآنی و یا بی‌توجهی به آن‌ها و یا کم‌توجهی در عمل به دستورات قرآن و یا بد عمل کردن و ناقص عمل کردن به اوامر و نواهی قرآنی یکی از آفت‌ها و آسیب‌هایی است که از صدر اسلام تا کنون مسائل و مشکلاتی برای مسلمین ایجاد کرده است و در انقلاب ما نیز این موضوع آثار منفی و مخرب خود را داشته است. خداوند در آیه ۱۱ سوره رعد می‌فرماید: «انَّ اللهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوم حتّی یُغَیِّروا ما باَنفُسِهِم». قطعاً خداوند سرنوشت هیچ ملتی را به سوی خوشبختی یا تیره‌بختی تغییر نمی‌دهد تا آن که آنان خود، آنچه را از خوبی‌ها یا بدی‌ها که در وجود خود دارند تغییر دهند. قرآن، کتاب هدایت به رشد و کمال و سعادت است. توجه و عمل به قرآن جامعه را قوی و سالم و در امان و سعادتمند می‌کند و در مقابل بی‌توجهی به قرآن چه نظری و چه عملی باعث گمراهی و بروز مشکلات و معضلاتی خواهد شد که بعضی از آن‌ها را در جامعه خودمان و بعضی را در جهان اسلام شاهد هستیم.

گفت‌وگو از زهرا عبداللهی