بزرگترین دشمن انسان کیست؟

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم و در ادامه تفسیر سوره مدثر، گفت: خدای متعال در آیه ۱۱ سوره مدثر فرمود «ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا»، دو نوع نگاه به این آیه داریم، یک نگاه اینکه خداوند می‌گوید من را بگذارید خودم با «ولید بن مغیره» طرف باشم، یعنی خدا تهدید می‌کند که ولید را به سزای رفتار و اعمال بدش می‌رساند.

وی ادامه داد: یک نگاه دیگر اینکه خداوند می‌گوید او هیچ‌کس را ندارد و وحید است؛ ماجرای ولید بن مغیره از این قرار بود که وقتی پیامبر(ص) آیات وحی را تلاوت می‌کرد، این شخص از سوی قریش به‌عنوان کارشناس فرستاده شد تا ببینند نظرش راجع به قرآن چیست؟ همه قریش به او نگاه می‌کردند تا در مقابل پیامبر(ص) چاره‌ای  بیندیشد و جلوی پیشرفت کار پیامبر(ص) را بگیرد. زمانی که ولید آیات قرآن را شنید به فکر فرو رفت و تحت تأثیر قرار گرفت و گفت من هر چه نگاه می‌کنم این جملات شعر و نثر نیستند.

امام جمعه قزوین بیان کرد: قریش او را فرستاده بودند که برایشان خبر بیاورد و چاره بجوید، اما او به جای اینکه به قریش بگوید چه خبری آورده، به منزل خویش رفت و منزوی شد، شخصی را به دنبال او فرستادند و گفتند ولید از دین اجداد خود خارج شده و به پیغمبر پیوسته است، اما ولید گفت من به پیغمبر  نپیوسته‌ام، بگذارید راجع به قرآن فکر ‌کنم، سپس به شما پاسخ بدهم. ولید بن مغیره به فکر فرو رفت، اما هوای نفس نگذاشت که او آزادانه فکر کند و تصمیم بگیرد، ما باید چطور فکر کنیم و جلسه بگیریم که فکر کردنمان مثل ولید نشود؟ جلساتی خداپسندانه هستند که اعضای آن ابتدا اهل ذکر و سپس اهل فکر باشند، اگر کسی این گونه باشد فکرش با برکت خواهد شد.

وی اظهار کرد: ولید بن مغیره به فکر فرو رفت، چهره در هم کشید، سپس روی را برگرداند و کبر ورزید، یعنی به عنوان یک بنده متواضع و مؤمن به قرآن نگاه نکرد، بلکه بر اساس هواپرستی سخن گفت. ولید بن مغیره فکر کرد و گفت قرآن سِحری است که آدم‌ها را منقلب می‌کند و جز حرف بشر نیست؛ این یکی از سیاه‌ترین کارشناسی‌های طول تاریخ است.

کارشناسی به معنای در نظر گرفتن خداست

آیت‌الله عابدینی ادامه داد: بنابراین کارشناس بودن به معنای در نظر گرفتن خداست، کارشناس‌ها باید بدانند که یک روز باید نزد خدا پاسخگو باشند، همچنین زمانی که شخصی درباره یک شخص دیگر از ما پرس‌وجو می‌کند ما باید در اظهارنظرمان خدا را در نظر بگیریم و انصاف داشته باشیم، اگر غرض و مرض در کارشناسی ما اثرگذار باشد آبرویمان نزد خدا می‌رود و همین نظر کارشناسی عامل جهنم ما خواهد شد.

وی بیان کرد: مشابه این کارشناسی را هم داریم، مسیحیان نجران نزد پیامبر(ص) آمدند و گفتند تو ادعا می‌کنی همان پیغمبری هستی که حضرت عیسی(ع) بشارت آمدنش را داده بود، ما آمده‌ایم ببینیم ادعای تو صحت دارد یا خیر. وقتی مباحثات پیامبر(ع) و مسیحیان نجران به جایی نرسید، پیامبر(ص) به آنان پیشنهاد مباهله داد، نجرانی‌ها با یکدیگر جلسه گرفتند و گفتند چه کنیم؟ یکی از آن‌ها که عاقل‌تر از بقیه بود گفت فردا اگر دیدید پیامبر(ص) به تنهایی آمده، به مباهله بروید و هیچ نترسید اما در صورتی که به شکل دیگری آمد باید در مباهله دقت کنیم. پیامبر(ص) در موعد مباهله همراه با امیرالمؤمنین(ع)، حضرت زهرا(س) و حسنین آمد، نجرانیان وقتی این صحنه را دیدند از مباهله انصراف دادند.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین اظهار کرد: خداوند در آیه ۳۱ سوره مدثر فرمود «وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ». در اینجا خداوند فرمود کتابی که ما نازل کرده‌ایم جز تذکر برای بشر نیست، این کتاب آمده تا بشر را آدم کند، بشر پایین‌ترین عناوین انسانی است، اما به محض این‌که انس و الفت در او دیده شد تبدیل به انسان می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: خدای متعال زمانی که می‌خواهد سفارش به احترام و تکریم پدر و مادر کند، ما را با لفظ انسان خطاب می‌کند، برای اینکه انسان از انس، الفت و محبت است. بشر از «بشره» به معنای پوست است، ویژگی انسان‌ها نسبت به حیوانات این است که بشره و پوستشان مشخص است، حیوانات دیگر پوشیده از مو هستند. ولید بن مغیره گفت قرآن قول بشر است، در حالی که خداوند فرمود قرآن برای بیدار کردن بشر، به آزادی رساندن بشریت و اعتلا بخشیدن به جایگاه انسان است.

آیت‌الله عابدینی یادآور شد: خداوند در آیه ۳۲ سوره مدثر می‌فرماید «كَلَّا وَالْقَمَر»، خداوند در این آیه می‌فرماید هرگز چنین نیست که این‌ها می‌بافند، در آیه ۳۳ نیز می‌فرماید «وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ»، یعنی سوگند به شب، آن هنگام که بساطش در حال جمع شدن است، در آیه ۳۴ سوره مدثر نیز آمده است «وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ»، یعنی قسم به صبح، آن زمان که سفیدی و روشنایی آن نمایان می‌شود.

قرآن ذکر و نذیری برای بشر است

وی بیان کرد: در آیه ۳۵ سوره مدثر آمده است «إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَر»، خداوند این همه قسم خورده و زمینه‌سازی کرده که بگوید قرآن یکی از بزرگ‌ترین معجزات آفرینش و كُبَر است، در آیه ۳۶ سوره مدثر هم آمده «نَذِيرًا لِلْبَشَرِ»، خداوند در این آیه می‌فرماید قرآن ذکر و نذیری برای بشر است، یعنی به بشریت هشدار می‌دهد و او را بیدار می‌کند.

این مسئول اظهار کرد: خداوند در آیه ۳۷ سوره مدثر می‌فرماید «لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ»، خدای متعال در این آیه می‌فرماید هر کس از شما که می‌خواهد پیشی بگیرد و به این کتاب ایمان بیاورد، به رسول و محتوای این کتاب باور پیدا کند.

وی تصریح کرد: در فرازی از صلوات شعبانیه که کتاب‌های معتبری آن را نقل کرده‌اند، آمده «شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ، وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَأَهْلِ بَيْتِ الْوَحْىِ. اللهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها، وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا، الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللَّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ».

امام جمعه قزوین اظهار کرد: در این صلوات آمده «درخت نبوت و جایگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان و معدن دانش و خانواده وحی، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، کشتی روان در اقیانوس‌های عمیق، هرکه به آن توسّل جوید ایمنی یابد و هرکه آن را رها کند غرق شود، پیش افتاده از آن‌ها از دین خارج است و عقب مانده از آنان نابود است و همراه آنان ملحق به‌حق است».

وی افزود: خدای متعال در آیه ۳۸ سوره مدثر می‌فرماید «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ»، مشابه این آیه در سوره طور نیز آمده که خدا در آیه ۲۱ آن فرمود «وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ»، خداوند در این آیه می‌فرماید آنانی که ایمان آورده‌اند، ذریه این‌ها هم از آنان تبعیت می‌کنند، یعنی ایمان آن‌ها به گونه‌ای بود که فرزندانشان از ایمان فراری نشدند، قیامت که می‌شود ذریه این‌ها نیز با خودشان همراه می‌شوند.

بدترین دشمن انسان

نماینده ولی فقیه در استان قزوین بیان کرد: پیامبر(ص) فرمودند بدترین دشمن تو خودت هستی، در خطبه شعبانیه نیز آمده نفس انسان آزاد نیست، بلکه در گرو کارهای اوست، ظلمی که می‌کنیم، لقمه حرامی که ممکن است بخوریم، غیبتی که از زبان ما شنیده می‌شود و تهمتی که به دیگران می‌زنیم شخصیت ما را زندانی کرده و آزادگی را از شخصیت ما می‌گیرد.

وی تصریح کرد: خداوند می‌فرماید کارهایی که کرده‌اید مانند کوله‌بار سنگینی است که آن را حمل می‌کنید، این کوله بار ذنب است، و همه جا به دنبال آدم می‌آید، این ذنوب روی کول انسان هستند، اگر شما غیبتی کردید مثل این است که بار خود را سنگین کرده‌اید، اگر می‌خواهید این بار از دوش شما برداشته شود سجده‌های طولانی داشته باشید.

آیت‌الله عابدینی یادآور شد: امام صادق(ع) فرمودند جان خویش را از هر چیز که به آن ضرر می‌رساند آزاد کن، قبل از اینکه فرصت دنیا از تو گرفته شود نگذار خود را ضایع کنی، حضرت فرموده در آزادی نفست تلاش کن، نفس تو در گرو کارهای توست؛ قُرطبی، مفسر معروف اهل تسنن به نقل از امام باقر(ع) گفته ما و شیعیان ما اصحاب یمین هستیم، آنانی که در مقابل ما و شیعیان ما قرار گرفته‌اند نفسشان رهینه است و آزادی ندارند.

وی بیان کرد: شخصی به نام مجاشع خدمت رسول خدا(ص) آمد و عرض کرد می‌خواهم نسبت به خدا و حق معرفت پیدا کنم، از کجا شروع کنم؟ حضرت فرمود خودت و خدا را بشناس، مجدد سؤال کرد یا رسول‌الله پس از اینکه حق را شناختم، اگر بخواهم کاری که می‌کنم موافق رضای خدا باشد، چه کنم؟

وی تصریح کرد: پیامبر(ص) فرمود با نفست مخالفت کن، مجدد پرسید پس از اینکه در مسیر خدا و در موافقت با حق به راه افتادم، کجا رضایت خدا جدی می‌شود؟ پیامبر(ص) فرمود آنجا که نفس و هواهای شیطانی خود را خشمگین می‌کنی، همان‌جا رضای حق است.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین اظهار کرد: مجاشع پرسید اگر بخواهم به حق متصل باشم و ارتباطم با حق قطع نشود، چه کنم؟ حضرت فرمود هر کجا نفست تو را به بدی می‌کشاند، آن را کنار بگذار و از نفس هجرت کن، دوباره پرسید می‌خواهم مطیع باشم، چه کنم؟ حضرت پاسخ داد همواره در مقابل نفست موضع‌گیری جدی داشته باش.

مطیع با تابع متفاوت است

وی اظهار کرد: مطیع با تابع متفاوت است، کسی که از حق تبعیت می‌کند، یعنی حق می‌رود و او نیز به دنبال حق می‌رود، ممکن است این تبعیت به طمع بهشت یا از ترس جهنم باشد، اما اطاعت چیز دیگری است، اطاعت به معنای با همه وجود مطیع بودن است.

آیت‌الله عابدینی خاطرنشان کرد: مجاشع پرسید یا رسول‌الله چه کنم که همیشه به یاد حق باشم؟ حضرت فرمود خود را فراموش کن و به خدا بسپار، مجدد سؤال کرد اگر بخواهم به حق نزدیک‌تر شوم چه کنم؟ حضرت فرمود هرچه از نفست دور شدی به همان اندازه به حق نزدیک خواهی شد، مجاشع گفت حال که به خدا نزدیک شدم، می‌خواهم این نزدیکی همراه با انس باشد، چه کنم؟ حضرت فرمود اگر خطر نفس را بدانی، خودت را در پناه خدا قرار خواهی داد و انس با خدا را حس خواهی کرد. مجاشع سؤال کرد یا رسول‌الله راه وصول به همه این موارد چیست؟ حضرت فرمود از خدا کمک بخواه تا بتوانی خود را در مقابل هجمه‌های بی‌رحمانه نفس حفظ کنی.

امام جمعه قزوین در پایان اظهار کرد: بسیاری مواقع شیطان به کمک نفس می‌آید و چیزهایی که ما باید از آن‌ها متنفر باشیم را به ذائقه ما شیرین می‌کند، از شیطان و هوای نفس به خدا و ائمه(ع) پناه می‌بریم تا چنان کنند که هم آن‌ها خشنود باشند و هم ما رستگار شویم.