چه کسی عاشق است بنده یا خدا
استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: خدا می‌گوید از اعمالت می‌ترسی؟ من برایت درست می‌کنم و خطاب به بنده می‌گوید تو کار حسنه انجام بده و من کاری می‌کنم که بدی‌های تو به حسنه تبدیل شود اینجاست که خداوند خاکستر را به طلا تبدیل می‌کند. این رابطه بسیار عجیب است، به راستی چه کسی عاشق است بنده یا خدا؟!
به گزارش ایکنا از قزوین، مسعود جان‌بزرگی، استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در وبینار تحلیل روانشناختی دعای ابوحمزه ثمالی که شب گذشته یکم اردیبهشت به همت گروه درمان چندبعدی معنوی خداسو از مرکز خدمات مشاوره و روانشناسی طلیعه سلامت برگزار شد، اظهار کرد: امام سجاد (ع) در دعای ابوحمزه آرام آرام ما را برای اتفاقات خوبی که بین ما و خدا می‌افتد آماده می‌کنند. اگر همراه با امام باشیم و دلمان را به ایشان دهیم متحول و دگرگون خواهیم شد؛ امام سجاد (ع) در این فراز به صورت عاطفی رابطه بنده خالص را با خداوند مطرح می‌کنند شدت عشقی که نسبت به خداوند دارند را نشان می‌دهند.
وی ادامه داد: گاهی یافته‌های روانشناسی کمک‌کننده است در فراز قبل گفتیم که جایگاه امید در قلب است و قلب ما را به خداوند و وصل می‌کند، همچنین جایگاه عطوفت و عاطفه در قلب است وقتی قلب انسان به موضوعی کشش پیدا می‌کند به راحتی نمی‌تواند مسیرش را تغییر دهد؛ موضوع محبوب در قلب است و روانشناسان به آن عشق می‌گویند وقتی انسان به دنیا می‌آید در ابتدای تولد شخصیتش شکل می‌گیرد؛ پس از تولد اولین رگه شخصیتی باید شکل گیرد که پایه سلامت روانی است و امید باعث شکل‌گیری آن می‌شود؛ امید جایی‌است که یک طرف دل می‌گوید نکند به هدفم نرسم و طرف دیگر می‌گوید به آن می‌رسم.
بیشتر بخوانید:
- «امید» همه پل‌های بازگشت به سمت خدا را ترمیم می‌کند
- «حیا» به انسان «حیات» می‌بخشد
- حیای هوشمندانه و حیای احمقانه از دید پیامبر اسلام (ص)
این استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: خداوند دلایل زیادی قرار داد تا به سمت ناامیدی نرویم؛ خداوند بهترین روانشناس است و بهتر می‌داند وقتی در ورطه ناامیدی می‌افتیم چه بلایی سر خود می‌آوریم.
وی تصریح کرد: اگر شما بخواهید بگویید بزرگ‌ترین ترس‌ها و ضربه‌های روانی چیست شاید یک گروه از روانشناسان بگویند در 2 چیز است، در خصوص رابطه روانی همراه با امید باید بگویم که جایگاه امید در قلب است و زمانی که شکل می‌گیرد بین او و محبوب تعلق به وجود می‌آید، برای درک بهتر این موضوع یک نوزاد را در نظر بگیرید که به مادر تعلق پیدا می‌کند و عشقش «مادر» می‌شود وقتی انسان به این موضوع تعلق دارد گفته می‌شود که دلبسته شده است البته «دل‌سپردن» با «سرسپردگی» متفاوت است، «دلبستگی» امری مثبت و «سرسپردگی» یا همان وابستگی امری منفی است.
جان‌بزرگی اشاره کرد: انسان نسبت به موضوع خودش، دلش را می‌بندد و دلبسته شدید می‌شود؛ گره دل حب، محبت و عشق است انسانی که عاشق می‌شود اگر به او بگویند همه دنیا را بدهیم عشقت را بگیریم نمی‌پذیرد در فراز قبلی نیز امام سجاد دل را آماده می‌کنند و می‌گویند جانم را برای تو فدا می‌کنم نکند تو ازمن کدورتی داشته باشی و این برای من مهم است همچنین خطاب به خداوند می‌فرمایند عشق من تو هستی.
وی گفت: بعد از مدتی کودک بزرگ شده و موضوع متفاوت می‌شود در روانشناسی دلبستگی به موضوع عشق مانند مادر است وقتی که فرزند متوجه می‌شود که همیشه نمی‌تواند کنار مادر باشد عشق تغییر شکل می‌دهد و عاشق عشق مادر می‌شود. عشق به قدری شدید است که می‌گویند دومین ضربه در زندگی انسان دریغ کردن عشق است گاهی عشق تهدید می‌شود و در عشق‌های زمینی و رابطه‌های انسانی می‌بینیم که یک طرف ناز می‌کند.
امیدبخش‌ترین آیه قرآن
این استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در رابطه با خداوند عاشق و معشوق کیست؟ حضرت علی (ع) در روایتی از حضرت رسول نقل می‌کنند که آیه ۱۱۴ سوره هود «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَی النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّیلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یذْهِبْنَ السَّیئَاتِ ذَٰلِک ذِکرَیٰ لِلذَّاکرِینَ» امید بخش‌ترین آیه است، وقتی به این آیه می‌نگریم نمی‌دانیم چه کسی عاشق است؟! چرا این آیه امیدبخش‌ترین آیه است وقتی که در دلبستگی قرار می‌گیریم از جدایی ترس داریم تنها عشقش برای ما مهم است و عشق یعنی اینکه تو فقط باش.
وی اظهار کرد: آیه 114 سوره هود به اقامه نماز در دوطرف شبانه‌روز اشاره دارد و خدا می‌گوید از چه می‌ترسی از اینکه زندگی خود را خاکستر کردی می‌ترسی؟ می‌خواهی خاکسترهایت را به طلا تبدیل کنم. می‌گوید تو ناراحت نباش و اینجا خدا عاشق است و هرکاری می‌کند. عشق رابطه را محکم می‌کند باید عشق‌بازی کرد و نماز، عشق بازی با خداست.
جان‌بزرگی مطرح کرد: خدا می‌گوید از اعمالت می‌ترسی؟ من برایت درست می‌کنم و خطاب به بنده می‌گوید تو کار حسنه انجام بده و من کاری می‌کنم که بدی‌های تو به حسنه تبدیل شود اینجاست که خداوند خاکستر را به طلا تبدیل می‌کند. این رابطه بسیار عجیب است، به راستی چه کسی عاشق است بنده یا خدا؟!
وی در اشاره به فراز 31 دعای ابوحمزه گفت: «اِلهی لَوْ قَرَنْتَنی بِالاْصْفادِ وَمَنَعْتَنی سَیبَک مِنْ بَینِ الاْشْهادِ وَدَلَلْتَ عَلی فَضایحی عُیوُنَ الْعِبادِ وَاَمَرْتَ بی اِلَی النّارِ وَحُلْتَ بَینی وَبَینَ الاْبْرارِ ما قَطَعْتُ رَجآئی مِنْک وَماصَرَفْتُ تَاْمیلی لِلْعَفْوِ عَنْک وَلا خَرَجَ حُبُّک مِنْ قَلْبی اَ نَا لا اَنْسی اَیادِیک عِنْدی وَسِتْرَک عَلَی فی دارِ الدُّنْیا سَیدی اَخْرِجْ حُبَّ الدُّنْیا مِنْ قَلْبی وَاجْمَعْ بَینی وَبَینَ الْمُصْطَفی وَآلِهِ خِیرَتِک مِنْ خَلْقِک وَخاتَمِ النَّبِیینَ مُحَمَّد صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ؛ خدایا اگر مرا به زنجیر و بند گرفتارم کنی و بازداری از من عطایت را در میان انظار مردم و رسوایی‌هایم را به چشم بندگانت آری و دستور بردنم را به‌سوی دوزخ صادر کنی و میان من و نیکان حائل گردی، من هرگز امیدم را از تو قطع نخواهم کرد و آرزومندی‌ام را از عفو تو بازنگردانم و بیرون نرود محبتت از دلم و من نعمت‌هایی که در دنیا به من دادی و پرده پوشی‌هایت را فراموش نمی‌کنم. ای آقای من، محبت دنیا را از دلم بیرون کن و جمع کن میان من و میان (پیامبرت حضرت) مصطفی (ص) و آلش برگزیدگان خلقت و خاتم پیمبران محمد صلی الله علیه و آله.»
این استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: مسیر امید عاقلانه یا خداسو سخت‌تر است و خداوند راه را هموار می‌کند و می‌گوید من برای شما اسوه حسنه گذاشتم و عشق به رسول (ص) یکی از آن‌هاست، حضرت محمد (ص) کسی است که مسیر را برای ما باز کرده است، مسیر پیامبر (ص) مسیر امید است و کسانی که به خدا امید و رجا داشته باشند کسانی هستند که پیامبر (ص) را اسوه خود قرار دادند؛ اسوه قرار دادن پیامبر (ص) نیز به معنای دوری از کارهایی است که ما را تخریب می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: در بحث روانشناختی زمانی که با موضوع عشق ارتباط برقرار می‌کنیم در کنار آن ترس نیز قرار دارد و سعی می‌کنیم مثل آن کسی باشم که او را دوست داریم. آنچه پیامبر (ص) از ما خواسته این است که به وسیله نماز رابطه عاطفی با خالق برقرار کنیم؛ خداوند می‌گوید وقتی شما از گناهان بزرگ اجتناب کنید من هم بدی‌های شما را می‌پوشانم بنابراین وقتی می‌خواهیم به سمت امید برویم آهسته حرکت می‌کنیم.
جان‌بزرگی اظهار کرد: در آیه 7 سوره عنکبوت خداوند متعال می‌فرماید «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِینَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کانُوا یعْمَلُونَ؛ و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، قطعاً لغزش‌های آنان را می‌پوشانیم، و بی شک بهتر از آنچه عمل می‌کرده‌اند پاداششان می‌دهیم» این سخن کافیست تا نظام اعتقادی، مبدأ و معاد خود را اصلاح کنیم.
در روانشناسی عمل صالح، عمل سازگارانه است
وی بیان کرد: در روانشناسی عمل صالح عمل سازگارانه است که مصداق هوش است و فرد باهوش اینگونه رفتار می‌کند؛ افرادی که خط قرمز آنان را رد می‌کنیم رابطه خود را قطع می‌کنند و این در حالی است که خداوند اینگونه رفتار نمی‌کند و مسیر امید را باز می‌کند؛ باید تصمیم بگیریم کارهایی که برای ما ضرر دارد را انجام ندهیم.
این استاد روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: امام صادق به آیه ۵ سوره ضحی «وَلَسَوْفَ یعْطِیک رَبُّک فَتَرْضَیٰ؛ و پروردگار تو به زودی به تو چندان عطا کند که تو راضی شوی» اشاره می‌کنند و می‌گویند این آیه کافیست است تا کارهایی که خداوند گفته است را انجام دهیم و اینگونه خداوند بدی‌ها را به خوبی تبدیل می‌کند.
وی اظهار کرد: در فراز 31 بین بنده و خالق پیوند شکل گرفته و امام سجاد (ع) در این فراز از دعا می‌گویند خدایا اگر با زنجیرها از دست و پای من را ببندی، هرچه که به مردم دادی را به من ندهی و از من بگیری، من را به افتضاح بکشانی، دستور بدهی من را در آتش بیاندازند و بین من و خوبانت جدایی بیندازی امکان ندارد امیدم را از تو قطع کنم.
جان‌بزرگی مطرح کرد: امام سجاد (ع) می‌گویند خدایا عشقت را از قلب من بیرون نکن، با همه این‌ها چگونه عاشق تو نباشم. یادم نمی‌رود که چقدر محبت کردی و بدی‌های من را پوشاندی، خدایا کاری کن که محبت هیچ چیز دیگری در قلب من نباشد، من تنها تو را می‌خواهم و قلب من را از هر عشق دیگری پاک کن. اینجا امام سجاد (ع) مسیر امید خداسو را نشان می‌دهند و عشق‌های دیگر را نمی‌خواهند و می‌گویند فقط محبت تو در قلب من باشد بین من و پیامبر و آلش جدایی نینداز و تأکید دارند که خداوند «عشقش» و «رابطه پیامبر و آلش» را از او دریغ نکند.
انتهای پیام
